Genel Araştırma

Bitkilerde, çevreden gelen uyaranın yönüne bağlı olarak gerçekleşen tepki davranışlarıdır. Tropizma hareketleri, bitkilerin sadece büyüyen ve uzayan kısımlarında meydana gelir. Bitkinin hareketi uyarana doğru ise pozitif, zıt yönde ise negatif tropizma olarak adlandırılır. Başlıca tropizma hareketleri şunlardır: Fototropizma Bitkilerde ışık uyaranına karşı gösterilen yönelme hareketidir. Örneğin, pencere önüne konan bir bitkinin güneşe doğru yönelmesi pozitif fototropizmadır. Oksin hormonu ışık alan tarafta az, ışık almayan tarafta daha fazla bulunur. Bu nedenle ışık almayan taraftaki hücreler daha fazla çoğalır. Bu şekildeki büyüme bitki gövdesinin güneşe doğru yönelmesini sağlar. NOT: ıçinde su bulunan bir cam kapta yetiştirilen bitkinin gövdesi, güneş ışığına doğru yönelirken (pozitif fototropizma) kökleri güneş ışığının tersine yönelir. Buna negatif fototropizma denir. Travmatropizma Bitkinin farklı kısımlarının yaralanma nedeniyle gösterdikleri yönelme hareketlerine denir. Örneğin kök yaralanırsa, yaralanan bölgeden bir hormon salgılanır ve bu hormonun etkisiyle kök yaralanan kısmın ters tarafına doğru büyür (negatif travmatropizma). Yaralanan bölge yıkandığında hormon kaybolacağı için, tropizma hareketi görülmez. Hidrotropizma Bitki köklerinin, suya doğru yönelim göstermesi hidrotropizma şeklindeki yönelim hareketine örnek verilebilir. Geotropizma Bitkinin yer çekimine karşı gösterdiği yönelim hareketine geotropizma denir. Bitkilerin kökleri yer çekimine karşı pozitif (+) geotropizma hareketi, gövdeleri ise negatif (–) geotropizma hareketi gösterir. Haptotropizma Bitkilerin dokunmaya karşı gösterdiği tepkilere haptotropizma denir. Özellikle sarılıcı bitkiler, destek dokusu zayıf olduğu için dik duramaz ve destek arar. Örneğin sarmaşıkların desteğe temas ettiğinde sarılması pozitif haptotropizmadır. Kemotropizma Bitki köklerinin, toprakta bulunan çeşitli kimyasal maddelere karşı gösterdiği tropizma hareketlerine kemotropizma denir. Bitkinin kökleri gübre ve minerallere pozitif (+), tuza karşı negatif (-) kemotropizma gösterir. Bitkilerin üremesi sırasında, polen tüpünün embriyo kesesine doğru ilerlemesi bir pozitif kemotropizma hareketidir.