Genel Araştırma

Etilenoksit (C2H4O): Yüksek reaksiyon gücü olan bir gazdır. Zehirli, mukozaları yüksek derecede tahrip edebilen yanıcı bir maddedir. 20-60 derece arasında uygulanabilir. Alkoller: Dezenfeksiyon için kullanılan alkoller propanol (%60), etanol (%80) ve izopropanoldür (%70). Bakteri ve mantarlara ciddi bir etkisi olmasına rağmen, virüslere az bir etki göstermektedir. Bakteri sporlarını öldürmez. Esas kullanım alanlar cerrahi ve hijyenik el-deri dezenfeksiyonudur (antiseptikler). Çünkü; çok hızlı etki ederler ve deriye iyi nüfuz ederler. Ayrıca, proteinleri denatüre ederler. Aldehitler: En önemlisi olan formaldehit (HCHO), özel aletlerin sterilizasyonunu sağlamak için kullanılır. Fakat çoğu zaman dezenfektan olarak kullanılır. Bu gaz suda çözünebilir ve sudaki %35’lik çözeltisi formalin adını alır. Formaldehit mukozaları tahrip eder ve deriye bir teması olursa alerjik iltihap ve egzamaya sebebiyet verir. Geniş bir etki spektrumu vardır. Bu nedenle bakteri, mantar ve virüslere karşı etkilidir. Hatta yüksek konsantrasyonlu kullanımı sporları da öldürmektedir. %0,5-5'lik çözeltiler, yüzey ve eşya dezenfeksiyonunda kullanılır. Etki mekanizması, protein denatürasyonu prensibine dayanır. Dezenfeksiyon için kullanılan diğer aldehit çeşidi ise gluteraldehittir. Halojenler: Dezenfeksiyon amaçlı olarak klor, iyot ve bu maddelerin türevleri kullanılmaktadır. Bunlar, sporlar da dahil olmak üzere tüm mikroorganizmalar üzerinde öldürücü etkiye sahiptir. Klor hem serbest amino gruplarına bağlanıp protein denatürasyonu yapar, hem de sulu çözeltilerdeki HOCl güçlü oksidan etkisi sağlar. İçme sularını ve havuzları dezenfekte etmek için kullanılmaktadır. İyotun özellikleri ise klora benzerdir. En önemlileri deri ve hafif yaralanmalarda dezenfektan olarak kullanılan iyot tentürüdür (tentürdiyot). Oksidan Maddeler: Potasyumpermanganat (KMnO4), ozon (O3), asetik asit (CH3COOH) ve hidrojenperoksit (H2O2) bu gruptadır. Etkilerini, oksijenin ayrılmasıyla gösterirler. Çoğu, yara, mukoza ve derinin dezenfeksiyonunda antiseptik olarak kullanılmaktadır. Ozondan ise içme suyunu dezenfekte etmek için faydalanılır. Yüzey Aktif Maddeler: Katyonik, aniyonik, amfoter ve iyonik olmayan deterjanlar bu grubun içinde sayılabilir.