Hayvansal Dokular Konu Anlatımı, LYS, YGS

HAYVANSAL DOKULAR
Bu ders notumuzda Epitel Doku, Örtü Epiteli, Bez Epiteli, Duyu Epiteli, Bağ ve Ders Doku, Temel Bağ Doku, Kemik Doku, Kıkırdak Doku, Kan Doku, Yağ Doku, Kas Doku, Sinir Doku ve konu ile ilgili daha fazla bilgiyi bulabilirsiniz.

A: EPİTEL DOKU

• Hücreleri birbirine sıkıca bağlıdır.
• Vücudun iç ve dış kısmına örterler.
• Kan damarları yoktur.Beslenmesini bağ dokudan difüzyonla sağlar.
• Görevleri Koruma (deri), emme (bağırsak), salgı (gözyaşı), duyu (Duyu organları) dır.
• Epitel doku taban zarı (Membran Zarı) üzerinde oturtulmuştur.

a.      Örtü Epiteli:

Vücudun iç ve dış yüzeyini örten epidel dokudur. Hücrelerin şekline ve dizilişine göre ikiye ayrılır.

Tek Katlı Örtü Epiteli: Hücrelerinin şekline göre üçe ayrılır. Hücreler tek sıra halinde sıkıca birbirine bağlıdır.Aralarında boşluk yoktur.

• Tek katlı yassı örtü epiteli: Bu epitelyum hücreleri vücudumuzda madde alışverişinin çok olduğu yerlerde bulunur. (Karın zarı, kılcal damarlar, atar damarlar vb)
• Tek katlı Kübik örtü epiteli: Hücreleri küp şeklindedir. Yumurtalık da, tiroit bezi, böbreklerde bulunur.
• Tek katlı silindirik epitel: Silindir şeklindeki hücrelerin bir araya gelmesiyle ulaşır. (incebağırsak, mide, yemek borusu). Soluk borumuzda da bulunan silindirik epidelin üzerinde siler bulunmaktadır. Ağızdan kaça tozların balgam şeklinde dışarı artar. Soluk borusunda mukus salgılayan silindirik epitelyum hücreleri arasında Goblet (salgı yapan hücre9 vardır.

2.      Çok katlı Örtü Epiteli:

• Demiriz çok katlı örtü epiteli yapısına sahiptir. Tek katlı örtü epiteli hücrelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.
• Derimiz taban zarı üzerinde silindirik sonra Kübik ve en üstede yassı epitelyum hücrelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Kan doku bulunmaz.(sinirde bulunmaz). En üstedeki yassı epitelyum hücreleri dışarıya atıldığındaki Kübikler yassı silindirikler Kübik hücreye dönüşür en alt yeni bir silindirik hücre oluşur.
• Yemek borumuzda da çok katlı örtü epiteli bulunur. Deriden farkı yassı hücrelerinde keratin maddesi birikmediği için zarar görmez.
• Hayvanlarda pulların, tırnakların, tüylerin, boynuzların derileri çok katlı hücre epitelinden oluşmuştur. Keratin maddesi çok fazla birikmiştir. Çok katlı epitelyum dokunun içerisinde deriye renk veren melaninpikenti (deri) bulunur ve bizi güneşin zararlı ışınlarından korur.

b.      Bez Epiteli (Salgı):

Salgı üreten epitelyum dokudur. Hücre sayısına göre ikiye ayrılır.

1. Tek Hücreli Bez Epiteli: Mukus salgılayan salgı bezine gublet denir. Goblet hücreleri tek katlı silindirik epitelyum hücrelerin arasında yer alır. Burun bağırsak, ağız, mide de bulunu.
2. Çok hücreli Bez Epiteli: Bir çok bez epitelyum hücresinin birleşmesiyle oluşmuştur. Sargılama şekline göreüçe ayrılır.

• Endokrin: Salgılarını doğrudan kana veren bezlerdir. Salgılarına hormon denir. Hormonlar vücudumuzda endokrin bezler tarafından salgılanır. (Tiroit, hipofiz)
• Ekzokrin: Salgılarını bir kanalla vücut boşluğuna veya dışarıya veren bezlerdir. Gözyaşı, tükürük, ter vb.
• Karma bezler (mezokrin): Salgılarını doğrudan kana ve bir kanal vücuda salgılayan bezlerdir. Pankreas vb

c.      Duyu Epiteli:

Duyu organlarında bulunur dışarıdan gelen fiziksel, kimyasal ve optik uyarılı alan özelleşmiş hücrelerdir. Duyu Epiteli kendilerini yenileyemezler. Bu epitelyum hücrelerinin duyu organının görevini yerine getiren kısmında. Reseptör (Almaç) denilen kısımları bulunur. Bunlar sayesinde uyarılar alınır, sinir hücrelerine iletilir.