Preparat Hazırlama Teknikleri Nelerdir?

Preparat Tekniği:

Mikroskopta gözlem yapabilmek için objelerin mikroskopta incelenebilecek hale getirilmesi gerekir. İncelenecek objenin kesit (enine, boyuna, kazıttı vb.) alınması lam yerleştirilmesi gerekiyorsa boyanması işlemlerine preparasyon denir. Preparasyon objenin mikroskopta incelenebilecek hale getirilmesi işlemlerini kapsar

Preparasyon kesit alma işlemleri eski tip jiletlerle yapılır. Jilet 2 parçaya ayrılarak kullanılır. Bütün haldeki jilet kullanıcıya zarar verebilir. Jiletin çok keskin olduğu unutulmamalı kazalara karşı dikkatli çalışılması gerekir. Diğer önemli malzemeler ise lam ile lameldir. Özellikle lamel çok ince olduğunda dikkatli kullanılmalıdır. Lamel kutusun açılırken lamellerin dağılmamasına dikkat edilmelidir. Aksi söylemedikçe tüm objeler genelde su içinde incelenir. Rapor ve laboratuar defterine de inceleme ortamı (İ. O.=) su diye yazılmalıdır.Alınan objenin ışık geçirebilecek kadar ince olması gereklidir. Lamın ortasına bir damla su damlatılır. Damlanın üzerine obje yerleştirilir. Yerleştirilen objenin üstüne şekil 1 gösterildiği gibi lamel 45 derecelik bir açı ile yavaş kapatılır. Su miktarı fazla ise kurutma kağıdı kullanılarak fazla suyun uzaklaştırılması sağlanır.

1-lam üzerine bir damla su koyun
2-objeyi koyun
3-lameli 45 dere ile bir kenara doğru yavaşça kapatın4- fazla suyu kurutma kağıdıyla çekin.

Olası hatalar: Bazen lamel kapatıldığında ortam sıvısı su yada boya lamel kenarından taşarak üzerine çıkar. Bu durumda sıvı fazlası, kurutma kağıdı ile yanlardan alınabilir bazı durumlarda ise yeni bir preparat hazırlamak daha iyi sonuç verebilir. Bazen de lamelin altında hava kabarcıkları oluşur. Oluşan bu hava kabarcıkları mikrsokopta büyük parlak mavi küreler olarak görülür. Hava kabarcığı olan bir preparat hatalı olarak kabul edilir. Hava barcıklarını nedeni, ortam sıvısının yetersiz kullanılması veya lamelin lam üzerine yavaşça yerleştirilmesi yerine hızla ve yukarıdan kapatılmasından olur. Lanın kenarında büyük bir hava boşluğu varsa lamın kenarından küçük bir damla ortam sıvısı ekleyiniz ve boşluğu kapatmaya çalışınız, veya yeni bir preparat hazırlayınız. Örnek lamel altında kıvrılmış durumdaysa, lam ve lameli ayırarak düzgün yayılmasına özen göstererek yeniden hazırlamalıdır.

Preparat hazırlanmasında su konulması ve 45 dereceacıyla prepatın kapatılmasıPreparatın BoyanmasıMikroskopik örneklerini boyama amacıyla pek çok farklı boya kullanılabilir. Kullanılan boyaların pek çoğu anilin maddelerdir. Yaygın olarak kullanılan başlıca iki tür boya vardır. Eozin gibi asit boyalar, hücrenin stoplazma gibi bazik bölümlerini daha iyi boyarlar. Aseto karmin veya metilen mavisi gibi bazik boyalar, hücrenin çekirdek gibi asit yapılarını boyamaya daha uygundur.Bu tür boyalar da hücredeki zıt yüklü yapılarla reaksiyona girebilen renklendirilmiş bir iyon vardır. Bu nedenle metilen mavisi, hücrenin asitli yapılarıyla birleşebilen bazik bir boya olarak sınıflandırılmıştır. Bakterilerin çoğu bazik boyalar ile boyanır. Negatif yüklü hücre yapıları ve pozitif yüklü renkli iyonlar arasında iyonik bağlar oluşmaktadır.Bunlardan başka, sadece hücre içindeki belli bazı kimyasal maddeler ile birleşen özel boyalar vardır. Bu boyalar kullanıldığında, bu kimyasal maddelerden oluşan yapıların yerini saptamak mümkün olur.Vital boyalarHareketli ‘siller’ gibi canlı bir hücrenin canlı hücre yapılarını boyayarak göstermek isterseniz, yaygın olarak kullanılan boyaların çoğunun, hücreyi derhal öldüreceğini unutmayın. Bununla birlikte bazı boyalar ‘vital boyalar’ olarak, kullanılabilir. Hücre, bu boyaların moleküllerini yavaş yavaş alacak ve üzerinde çalışılmasını mümkün kılacak şekilde bir süre canlılığını koruyacaktır. Alınan kesit yada obje ince ve saydam ise daha iyi bir renk kontrastı elde etmek için boyanabilir. Ayrıca örneğin yapısında olan bazı kimyasal maddelerin yerlerini göstermek hedeflene yapı yada hücreleri diğer hücre ve yapılardan ayırt etmek içinde boyama işlemi yapılabilir. Örneğin iyot (logul) hücre içinde ve dışında nişasta ile koyu mor renk verir. Metilen mavisi özellikle hayvansa dokularda çekirdeği boyar, Floru glisin bitkisel dokularda lignin dayına hücreleri kırmızı renkte boyar. Bir örneği boyamanın en basit yolu boya ile yıkamaktır. Objeyi direk olaral lam üzerinde boyaya maruz bırakmaktır. Lamelin ortasına bırakılan bir damla boyanın içine direk olarak kesit yada obje konur. Preparat tekniğine uygun olarak kapatılır. Fazla boya kurutma kağıdıyla çekililir. Bu yöntemde lameli kapatmadan önce örnek doğrudan bir damla boya içine yerleştirilebilir. (Boyama çözeltisi ortam sıvısı olarak kullanılır İ.O.= boya)Başka bir yöntemde hazırlana preparatın bir köşesinden lam üzerine bir damla boya damlatılır. Kurutma kağıdı kullanarak lamelin diğer tarafından boyayı emdirilir (şekil 2). Boyanın tüm objenin ulaşması için lamel boyunca boya kurutma kağıdı kullanılarak yürütür.

Boya tekniği. Hazırlana preparat önce düşük büyütmede incelenir. Gereken kısım görüntü alanın ortasına getirilerek 40 büyütmede ayrıntılar incelenir. Bazı durumlarda 40 büyütme yapmadan gereken kısımlarda gözlenebilir. Yapılan prepatın mikroskop üzerine sıvı bırakmamasına dikkat edilmelidir. Bu durum oluşması (mikroskop tablasına sıvı bulaşması varsa) durumunda mutlaka mikroskop bezi ile dikkatlice temizlenmelidir

Hazırlanan preparatın mikroskop görüntüsü.Preparatın mikroskop görüntüsünde yerinin belirlenmesinde oklu okülerden faydalanır. Oklu oküler görüntü alanı içinde okülerin döndürülmesi ve preparatın mikroskop tablasında kaydırılmasıyla istenen hücre yada yapıların işaretlenmesinde kullanılır. Oklu oküleri olmayan mikroskoplarda hedef yapılar görüntü alanın tam ortasına ve ya saat 12 yönünde getirilir. Bu şekilde farlı iki gözlemcinin aynı hedef yapıya bakmaları kesinleşir.