Suyun ve Elektrolitlerin Emilimi

Dışardan alınan suyun büyük bir bölümü basit difüzyonla ince bağırsaklarda geri emilir. İnce bağırsaklardan geri emilen maddeler bağırsak lümenini hipostomatik duruma getirirler. Bundan dolayı su osmotik dengeyi sağlamak için bağırsak lümeninden bağırsak hücrelerine pasif olarak geçerek kana karışır.

Elektrolitlerin emilimi de büyük oranda ince bağırsaklarda gerçekleşir. Özellikle bağırsağın proksimal kısmında geri emilim daha fazladır. Sodyum, potasyum, klor, bikarbonat iyonları tek değerlikli oldukları için kolay emilirler. Kalsiyum, magnezyum ve sülfat iyonları iki yada daha fazla değerlikli oldukları için daha yavaş ve aktif olarak emilirler. İnce bağırsak boyunca sodyum emilimi elektrokimyasal gradient lümenden kana doğru olduğu zaman pasif diffüzyonla, buna karşılık  elektrokimyasal gradient kandan lümene doğru olduğu zaman  aktif transportla gerçekleşir. Klor iyonları hem pasif diffüzyonla hem de aktif taşıma ile absorbe edilirler. Klor iyonları sodyum iyonlarının transportuyla kurulan elektrokimyasal gradienti izlerken  pasif diffüzyonla emilirler. Potasyum iyonları da tıpkı sodyum iyonları gibi barsak mukozası boyunca her iki yönde geçiş yapar. Ancak potasyum iyon akışı sodyum iyon akışına göre çok azdır.

Demir (Fe) bağırsak sıvılarında bulunan hidroksil (OH-), fosfat (PO4-), bikarbonat (HCO3-) ve diğer anyonlarla, ayrıca besinde bulunan tanin ve fibriller ile çözünmeyen tuzlar oluşturduğundan demirin absorbsiyonu sınırlıdır. Demir iyonu üç değerlikli (Fe+3) durumuna göre, iki değerlikli haliyle (Fe+2) daha iyi absorbe edilir. Demir duedonum ve jejunumdaki mukoza hücreleri tarafından absorbe edilir, aktif olarak plazmaya taşınmadan önce mukoza hücrelerinde kısa süre depolanır. Bu depolama metobolik ihtiyaçlara tepki olarak, plazmaya  istenilen miktarda  demirin verilmesinde homeostatik cihaz gibi iş görür. Demir gereksiniminin yüksek olduğu gebelik, menstruasyon ve aşırı kanama gibi durumlarda demir absorbsiyonu artar. Demir gereksinimi düştüğü zaman demir mukoza hücrelerde kalır. Ancak mukoza hücrelerinde depolanan demir hızla kaybolur. Askorbik asit demir absorbsiyonunu arttırıcı etki yapar. Mukoza hücrelerindeki bu demir kana geçer, kanda transferin adı verilen bir globulinle kombinasyon yapar. Transferin-demir kompleksi  kanla çeşitli dokulara taşınır, dokularda gerekli olduğu  zaman demir hemen bırakılır. Taşınan demirin yarıdan çoğu karaciğerde çok az bir kısmı ise kaslarda depolanır. Karaciğerde depolanan demirin bırakılması plazmadaki demir miktarı ile düzenlenir. Plazmadaki demir miktarı da ince bağırsaktan demir absorbsiyon hızını tayin eder. İnce bağırsaktan günde sadece birkaç miligram absorbe edilir. Bu nedenle demirce zengin yiyeceklerin yenilmesinden sonra bile çok az miktarda demir absorbe edilir. Alyuvarların yıkımından ve retikuloendotelial hücrelerdeki hemoglobinden serbest kalan demir, yeni hemoglobin sentezinde tekrar kullanılabilir veya dokularda depolanabilir.

Kalsiyumun (Ca) aktif olarak absorbsiyonu en fazla duedonumda gerçekleşir. Absorbsiyon miktarı besinsel olarak alınan miktarına ve plazmadaki düzeyine göre değişir. İnsanda kişinin yaşı da kalsiyum emilimini etkiler. Gençlerde absorbsiyonu daha hızlı olurken, hamilelik kalsiyum emilim oranını arttırır. Kalsiyum iyonu emilimini düzenleyen diğer bir faktör paratiroid hormonudur. Vitamin-D de kalsiyum bağlayıcı protein sentezini arttırarak kalsiyum absorbsiyonunu arttırır.

Bakır (Cu) iyonu incebağırsağın jejunum bölgesinde absorbe edilir. Absorbe edilen miktar besinle alınan bakır konsantrasyonu ile artar. Günlük olarak alınan bakırın yaklaşık olarak % 40’kı absorbe edilir, geri kalanı dışkı ile atılır. Bazı genetik hastalıklarda fazla bakır vücuttan atılamadığı için, bakır birçok dokuda özellikle  karaciğer, göz merceği ve merkez sinir sisteminde birikir.

Bikarbonat (HCO3-) iyonlarının emilim miktarı, lümen ve plazma arasındaki konsantrasyon farkına bağlıdır. Bikarbonat iyonları lümende fazla ise, mukoza hücreleri tarafından absorbe edilirlerken, kandaki bikarbonat konsantrasyonu yüksekse, lümene bırakılırlar.

Fosfat (PO4-) incebağırsağın her tarafından hem aktif olarak hem de pasif olarak absorbe edilir.