Bilaminar Germ Diski

Blastositin gömülmesi 1.haftanın sonunda başlar ve 2. haftanın sonuna kadar devam eder. Bu aşamada sinsityotrofoblastlar tarafından salgılanan hCG hormonu erken gebelik tanısı için kullanılır. Gelişimin;

8.gününde; blastosit endometrium stroması içine kısmen gömülmüştür. Embriyoblastın üstündeki tabakada trofoblast iki bölgeye ayrılmıştır. Dışta sinsityotrofoblast ve içte sitotrofoblast tabakaları bulunur. Sinsityotrofoblast tabakasında çok nucleuslu ve hücre sınırları belli olmayan bir yapı vardır. Sitotrofoblast tabakası ise tek nucleuslu hücrelerden oluşur. Embriyoblast tabakası da iki tabakalı bir yapı kazanır. Bunlardan yüksek prizmatik hücrelerden oluşmuş olan üstteki tabaka epiblast tabakasıdır. Alttaki tabaka ise küçük kübik hücrelerden oluşmuştur ve bu da hipoblast tabakasıdır. Bu iki tabaka düz bir disk oluşturduğundan ötürü “bilaminar germ diski” adı verilir.

Epiblast tabakası amnion boşluğuna bakarken, hipoblast tabakası blastosit boşluğuna bakmaktadır. Epiblast tabakası içerisinde amnion boşluğu denilen boşluk meydana gelir.  Epiblasttan köken alan amnioblastlar  bu boşluğu çevreler. Alt sınırını ise epiblast yapar. İmplantasyon bölgesine yakın endometrial dokuda ödem gelişir. Bezler bol glikojen ve lipid içerirler. Bol kan damarı da burada yer alır.

9.günde; blastosit endometriuma daha da gömülmüştür. Endometrium epitelinin dejenere olduğu bölgelerde fimbrin I tıkaç oluşmuştur. Trofoblastlar daha da gelişirler. Bu; özellikle embriyonel kutupta daha da belirgindir. Sinsityotrofoblast içerisinde küçük vakuoller ortaya çıkmaya başlar ve bu vakuoller birleşerek lakünaları meydana getirir. Bu nedenle 9. gündeki evreye “lakuner evre” adı verilir. Abembriyonel kutupta hipoblasttan köken alan hücreler polifere olarak blastosit boşluğunu çevreler ve bundan sonra bu boşluk “exosölom boşluğu” (primitif vitellüs kesesi) adını alır. Bu boşluğu çevreleyen zar ise exosölom zarı (heuser zarı) adını alır. Bu boşluğun tavanını ise hipoblast tabakası çevrelemektedir.

10.günde; konseptus (=embriyoyu ve embriyo dışındaki yapıları oluşturacak dokular) endometriuma tamamen gömülmüştür. Sinsityotrofoblast içindeki lakünalar iyice büyümüştür.

11.-12.günlerde; 11.günde blastosit endometriuma tümüyle gömülmüştür. Uterusun lümenine doğru küçük bir çıkıntı oluşturur, lakünalar arasında bağlantı sağlamıştır. Bu embriyonel kutupta daha belirgin gözlenir. Sinsityotrofoblast tabakası endometrium stromasının daha derinlerine doğru ilerler. Maternal sinozoidlerle bağlantı kurar. Bu kapilleri aşındırır ve lakünalar bu anneye ait kapillerle lakünalar arasında bağlantı sağlanır. Maternal kan, lakünalara doğru akmaya başlar ve utheroplesantal dolaşım başlamış olur. Aynı zamanda yeni bir hücre populasyonu sitotrofoblastın iç yüzeyi ile exosölom boşluğunun dış yüzü arasında belirir.  Bu yapıya extraembriyonik mezoderm adı verilir. Hemen sonra extraembriyonik mezoderm içinde boşluklar görülmeye başlar. Bu boşluklar birleşerek extraembriyonik sölomu meydana getirir. Extraembriyonik mezodermin sitotrofoblast tarafı ise amnionu çevreleyen kısmı extraembrionik somatik mezoderm adını alır. Vitellüs kesesini çevreleyen kısmı ise extraembriyonik splenik mezoderm adını alır. Bu arada endometrium hücreleri büyür. İçleri glikojen ve lipitle dolar. Bunun yanı sıra hücreler arası boşluk damar kökenli sıvı ile dolar ve ödem gelişir. Bu değişikliklere “decudia reaksiyonu”  adı verilir. Bu reaksiyon ilk olarak embriyo çevresinde görülür daha sonra tüm endometriuma yayılır.

13.günde; endometrium yüzeyi tamamen iyileşmiştir. Bu günde seyrek de olsa lakünal boşlukların kan akımının artması nedeniyle bir kanama meydana gelebilir. Bu menstural siklusun tam 28. gününe denk geldiği için gebelik yaşının saptanmasını önleyebilir, menstural kanama ile karıştırılabilir. 13. gün villus yapılarının görülmesi ile karakterizedir. Sitotrofoblast hücreleri proliferasyon geçirerek sinsityotrofoblast içine doğru parmak şeklinde çıkıntı yapar.  Bu sırada hipoblast hücreleri yeni hücreler üretir. Bunlar eksosölom membranının iç yüzeyi boyunca göç eder. Burada yeni bir boşluk meydana gelir. Bu boşluğa seconder vitellüs kesesi adı verilir. Bu boşluk primer vitellüs kesesinden daha küçüktür. Bunun dışındaki extraembriyonik sölom genişler ve corion boşluğunu oluşturur. Bundan sonra sitotrofoblastın iç yüzeyini döşeyen extraembriyonik mezoderm “corion plağı” adını alır. Embriyo bağlantı sapı ile corion boşluğu içerisinde yer alır. Bu bağlantı sapı daha sonra umblical kordonu meydana getirir.