LYS, Bilim ve Biyolojinin Alt Bilim Dalları

Bilim Nedir?

Bilim: Tarafsız yapılan deneyler ve gözlemlerle elde edilen düzenli bilgidir.

Bilim: Gerçekleri bulmak için yapılan gözlem, deney ve araştırma şeklidir.

Bilim İnsanı Kimdir ve Özellikleri

Bilim ile uğraşan kişilere bilim insanı denir. Bilim insanının özellikleri;

• Meraklıdır
• İyi bir gözlemcidir
• Şüphecidir.
• Bilim insanı, çalışmaları sonuca ulaşıncaya kadar sürdürür.
• Tarafsızdır.
• Elindeki eşyalardan , materyalden en iyi şekilde yararlanabilme özelliğine *sahiptir.
• Diğer bilim adamları ve bilim dalları ile ilişkisi olmalıdır.
• Çalışmalarını belirli yöntemlere bağlı kalarak yapmamalıdır.

Yaşamamız esnasında gözlemlediğimiz olaylara yönelik neden niçin nasıl sorularını sorarız. Sorulara cevap bulamıyorsak çözülmesi gereken bir problem var demektir. Bilimsel bir problem gözlemle ortaya çıkar vebilimsel bir çalışma ile çözülür. Bilimsel çalışmanın temelinde deney ve gözlem vardır.

Bilimsel Çalışma Yönteminin Basamakları

1- Problemin Belirlenmesi:

Problem: Yanıt bekleyen her soru problemdir. Bilimsel çalışmada ilk iş problemi bütün ayrıntılarıyla ortaya koymakla oluşur ve problemler gözlemle oluşur.

Herhangi bir doğa olayının duyu organları ile incelenmesine gözlem denir.

Gözlemler nitel ve nicel gözlem olmak üzere ikiye ayrılır.

Nitel Gözlem: Bir ölçü aracının yardımı olmadan doğrudan duyu organlarıyla yapılan gözlemdir. ÖR: Şekerin suda çözünmesi , fenol kırmızısının karbondioksitli ortamda sarı renk vermesi gibi.

Nicel Gözlem: Bir ölçü aracının yardımıyla yapılan gözlemdir. ÖR: Suyun 100 C de kaynaması , 1 mL kanda 8-10 bin civarında akyuvar hücresi bulunması gibi.

2: Veri Toplamak:

Problem ile ilgili verileri toplamak, problemle ilgili gerçeklerin toplanması gerekir.

3: Veriler Işığında Hipotez Kurmak:

Hipotez: Bilim insanı tarafından problemin çözümüne yönelik ortaya konulan geçici çözüme hipotez denir.

İyi bir hipotezin özellikleri

• Gerçeklere dayanmalı.
• Problemle ilgili verileri kapsar.
• Gözlem ve deneye dayanır.
• Araştırmaya açık olmalıdır.
• Problemin çözümüne yönelik sorulara ışık olmalı.

4: Hipoteze Dayalı Tahminler Yapılır.

Hipotezin kurulma aşamasından sonra, onun geçerli olup olmadığının araştırması, doğrulanması veya çürütülmesi gerekir.

Bunun için, ilk önce hipoteze dayalı bazı tahminlerde bulunulur. Tahminleri yapılırken,  eğer, ise gibi bağlaçlar kullanılır.

5: Kontrolü Deney Düzenlemek

Kontrolü Deney: Bir faktörün değiştirilip diğer faktörler sabit tutulmasıyla yapılan deneye denir.

Not: Eğer deney ve gözlemler hipotezi doğrulamazsa hipotez terk edilir.

6: Hipotezin Teori Haline Dönüşmesi:

Deney ve Gözlemler hipotezi doğrularsa hipotez geçerlik kazanır. Hipotez de geniş bir geçerlilik kazanırsa teori adını alır.

Teori: Sürekli olarak kanıtlarla desteklenen hipotezdir.

7:Teorinin Kanuna Dönüşmesi

Kanunun Teorinin evrensel ve bilimsel alanda geçerlilik kazanmış halidir.

Biyolojinin Konusu ve Bölümleri

Biyoloji: canlı bilimidir (bio= canlı, loji= bilim).Canlıları inceleyen bir bilim dalıdır.Canlıların yapılarını, özelliklerini, birbirleriyle olan ilişkisini, yapısını davranışlarını, çeşitliliğini ve yapılarında gerçekleşen temel yaşamsal olayları inceler.

Canlıları Tek bir çatı altında incelemek zordur.Bu yüzden bir çok biyolojinin alt dalı olmuştur.. Bunlardan ” Zooloji ve Botanik” Biyolojinin ana dallarını oluşturur.

• Zooloji : Hayvanları inceler
• Botanik : Bitkileri inceler
• Sitoloji : Hücre bilimidir.Hücrelerin yapısını ve metabolizmasını
• Histoloji : Doku bilimidir.Dokuların yapısını , görevlerini
• Fizyoloji : Doku , organ ve sistemlerin çalışmasını ve görevlerini inceler.Histoloji ile Anatomi bilimlerinin bir bileşkesi denilebilir.
• Anatomi : İç organların yapısını, görevlerini ve birbirleri ile olan ilişkilerini inceler.
• Morfoloji : Canlıların dış yapılarını inceler.
• Bakteriyoloji : Bakteri bilimi.,
• Taksonomi : Canlıların sınıflandırılmalarını
• Genetik : Canlıların kalıtsal özelliklerini ata canlıdan oğul döllere nasıl aktarıldığını inceler.Ayrıca genlerin çalışma mekanizmasını inceler.
• Palentoloji : Fosil bilimi.
• İhtiyoloji : Balık bilimi.
• Parazitoloji : Parazit bilimi.
• Entomoloji : Böcek bilimi.
• Embriyoloji : Canlıları zigottan yeni bir fert oluncaya kadar geçirdiği evreleri inceler.
• Mikrobiyoloji : Mikroorganizmaları
• Viroloji : Virüs bilimi.
• Biyokimya : Canlıların kimyasal yapısını
• Moleküler Biyoloji : Canlıların yapısını moleküler seviyede inceler.Ör: protein sentezi.
• Mikoloji : Mantarları
• Patoloji : Hastalıklı doku ve organları
• Ekoloji : Canlıların birbirleri ile ve çevreleri ile olan ilişkilerini
• Ornitoloji : Kuş bilimi.
• Biyoteknoloji : Biyolojik sistemlere ve organizmalara uygulanan , kendilerinden yararlanılması  ve istenilen biçimlere ve ürünlere dönüştürülebilmeleri amacıyla kullanılan bilimsel teknikler ve endüstriyel yöntemlerdir.