Asılı Madde Kirliliği Nedir?

Rüzgarlar, yağmur suları, erozyon ve diğer yollardan su ortamına taşınan partikül maddelerin meydana getirdiği kirlenmedir. Bu partikül maddeler, su ortamında turbiditeye (bulanıklık) neden olurlar. Bu olay daha çok nehir ve derelerin kıyılara açıldığı bölgelerde görülür. Su ortamına karışan bu katı partiküller hem ışığın ortamda yayılmasına engel olmakta hem de fotosentezi önlemekte ve fauna ve flora bireyleri üzerine çökerek bunların fizyolojik aktivitelerinin azalmalarına ve sonuçta ölmelerine neden olmaktadırlar. Bu tip olayların oluştuğu ortamlarda besin zincirinde kopmalar ve büyük ölçüde ölümler, bunların bozulma ve ayrışmaları esnasında kokuşmalar ortaya çıkmaktadır.

Askıda katı maddeler balığın yüzme hareketlerini kısıtlar, hastalıklara karşı direncini azaltır, balık ve larva yumurtalarının gaz alışverişine etki ederek gelişmelerini engeller, balığın besin bulma yeteneğini olumsuz yönde etkiler. Ayrıca doğal balık göç hareketlerini de etkileyebilir. Balıkların yumurta bıraktıkları yerlere çökelen katı maddeler balıkların yumurta bırakma alanlarını kısıtlamalarına neden olur. Balıkların solungaç flamentlerinde tıkanmalara neden olabilirler ve solunum yapmalarında olumsuz etkiler yaparlar.

Süspansiyon maddelerin 50ppm’de canlılarda büyüme oranını etkilediği, 100-400ppm arasında ise ölümlere neden olduğu belirlenmiştir. Deniz suyu örneğin; 0,45µm göz açıklığındaki filtreden geçirildiğinde, bu filtre üzerinde kalan tüm maddeler süspansiyon (asılı) parçacıklar olarak kabul edilir. Deniz suyunun içerdiği asılı parçacıklar boy ve şekil yönünden farklı olabilir. Kendilerine özgü bir hareketten yoksun bu organik (plankton) ve inorganik (tirpton) parçacıkların tümüne birden seston adı verilir. Sestonun aksi nekton olup aktif olarak hareket edebilen organizmaları (balık gibi) içerir.

Deniz suyunda asılı halde bulunan parçacıklar yapıları yönünden organik veya inorganik olmak üzere iki grupta incelenir.

Organik Parçacıklar: Deniz suyunda asılı halde bulunan organik maddelerin temelini canlı formlar ve detritus oluşturur. Canlı formlara fitoplankton, zooplankton, bakteri ve balıklar örnek olarak gösterilebilir. Canlı organizmaların ölüm artıkları olan parçacıklara ise detritus (leş) adı verilir.

İnorganik Parçacıklar: Deniz suyunda asılı halde bulunan inorganik parçacıklar terrijenik, eolien ve meteorik olmak üzere üç grupta toplanabilir. Terrijenik parçacıklar, denizlere akarsuların taşınmasıyla veya sahillerin aşınmasıyla gelen parçacıklardır. Eolien parçacıklar, atmosferik sirkülasyon ile taşınmaları sırasında denize düşen parçacıklardır. Meteorik parçacıklar ise denize asılı inorganik maddelerle girmiş olan parçacıklardır.