Biyocoğrafya nedir?

Dünya üzerindeki yaşam çeşitliliği 5 ila 50 milyon arasında değişen farklı canlı türlerinden oluşur. Ancak bu sayının 2 milyondan daha azı bilimsel olarak isimlendirilmiş ve resmi olarak bilimsel literatüre geçmiştir ve belki de bilinen türlerin onlarca kat daha fazlası dışımızdaki dünyada ya da doğa tarihi müzelerinde isimlendirilmeyi beklemektedir. Biyolojik çeşitliliğin en temel bileşenlerinden biri olan türler, kimi zaman kozmopolit dağılımlara sahipken kimi zaman çok sınırlı coğrafi alanlarda da dağılım gösterebilirler. Dolayısıyla küresel anlamda biyoçeşitliliğin coğrafi desenleri tür dağılımlarının çakışması ve bu çakışma sonucunda ortaya çıkan sınırlı dağılım örüntüleriyle şekillenir. Tanımsal olarak biyocoğrafya, biyolojik çeşitliliğin coğrafi desenlerini anlamaya ve bunu belgelemeye çalışan bir bilim dalıdır. Organizmaların dağılımlarının çalışılması olarak da adlandırılan bu bilim dalı, organizmaların tarihsel dağılımlarıyla (tarihsel biyocoğrafya) da ve aynı zamanda güncel dağılımlarıyla da ilgilenir.

Bilim dalları pratik bazı sorularla şekillenir. Bazı sorular da biyocoğrafyayı tanımlayacak şekilde biyocoğrafya ile ilgilenen araştırmacılar tarafından ortaya atılmıştır:

1. Bir tür ya da yüksek bir taksonomik grup (cins, familya, takım ve bunun gibi...) belirgin bir dağılım alanına sahiptir?

2. Bir türü belli bir alanda yaşatan, ve diğer alanlara girmesini önleyen faktörler nelerdir?

3. İklim, topoğrafya ve diğer organizmalarla olan ilişkiler türlerin dağılımını sınırlar mı?

4. Bir dağa çıktığımızda, kayalık kıyılarda dolaştığımızda ya da çöle gittiğimizde yaşayan organizmalar birbirleriyle nasıl değişir?

5. Bir tür kullandığı dağılım alanı nasıl oluşturmuştur?

6. Türlerin en yakın akrabaları nedir ve nerelerde bulunur?

7. Kıta kaymaları, buzul siklusları, iklim değişimi türlerin dağılımını nasıl şekillendirir?

Soru listesi belki de tamamlanamaz ve bu şekilde sürer gider. Ancak kısaca, tüm soruları toparlayacak şekilde, şu soruyu sorabiliriz: Organizmalar dünya yüzeyine nasıl dağılıyordu ve güncel dağılımlarına nasıl ulaştılar? Bu soru biyocoğrafya bilim dalı içindeki en temel sorudur. Biyocoğrafya esasında karmaşık bir bilim dalıdır. Birden fazla biyocoğrafya kitabı olmasına karşın, çok az bilim insanı kendini biyocoğrafyacı olarak isimlendirir. Bunun asıl sebebi biyocoğrafyanın coğrafya, jeoloji, biyoloji gibi alanların kesişim noktasında yer almasıdır. Bu şekilde ilgi alanlarının kesişim noktasında yer alması ise birden fazla bilimcinin, örneğin sistematikcinin, ekoloğun, plaleontoloğun, coğrafyacının, biyocoğrafyadan bağımsız şekilde araştırmalarını yapamamalarına neden olmaktadır. Dolaysıyla biyocoğrafya sentetik bir disiplindir ve aynı zamanda disiplinler arası bir kesişim noktasıdır. Bu sebeple, biyocoğrafya prensip ve metotları doğrultusunda heterojen bir bilim dalı olarak tanımlanır.